Artikel Seasons

Bankemployé wordt Livingstone

Tropenhelmen, hutkoffers en een geweerfoedraal van krokodillenleer. Van jongs af aan is antiquair Olivier van Schaik gegrepen door de Britse golden age of travel. “Wat die Engelsen ook deden op hun verre reizen, ze deden het in stijl. Dat probeer ik in mijn winkel terug te halen.”

Rondkijken bij Fitzroy & Everest, de winkel van Olivier van Schaik, is een reis door een verloren tijdperk. Leren koffers met messing sloten, die na bijna honderd jaar nog steeds met een beschaafde ‘plok’ moeiteloos open springen. Een meterslange, glanzend gelakte skiff die visioenen van roeiwedstrijden over de Thames oproept. Tropenhelmen in alle soorten en maten, compleet met prachtige ‘hoedenblikken’ waarin ze insect- en knaagvrij werden bewaard. Klassieke golftassen en horloges, leren hoedendozen en natuurlijk: antieke picknickmanden, voor achterop de Morgan. Want in het Engeland van rond de negentiende eeuw kon geen rechtgeaarde Brit zonder. Het is dat tijdsgewricht, zo tussen 1875 tot 1950, dat Olivier met passie en weemoed vervult. Een periode waarin kwaliteit en schoonheid nog hand in hand gingen, vindt bij: “In Engeland werd toen heel veel waarde gehecht aan eersteklas ambachtelijk vakwerk, maar het uiterlijk was net zo belangrijk.” Als voorbeeld laat hij een krokodillenleren geweerfoedraal zien van rond 1920. “Kijk eens hoe prachtig dit is gemaakt: het soepele leer van de buik is gebruikt voor de ronding, de rugstekels fungeren als sierband. Dit is een fantastisch ding, ook als je verder niets met geweren hebt.’

Het plezier van reizen

Begin vorige eeuw begonnen de leden van de Engelse upperclass voor het eerst voor hun plezier te reizen. Naarmate meer mensen tijd en geld kregen, in de jaren twintig en dertig, werd die groep groter De ‘golden age of travel’ brak aan, een tijdperk waarin veel welgestelde Britten naar Afrika en het Verre Oosten reisden en er dus behoefte was aan reisaccessoires als koffers, tassen of speciale kleding. Olivier “In diezelfde periode werd het begrip vrije tijd ontdekt. Mensen werkten korter en begonnen hun weekends door te brengen op het platteland of uitstapjes te maken in hun open auto. Ze speelden polo, tennis of golf, ze kochten zeilboten en zelfs vliegen werd een populaire vrijetijdsbesteding. Bij deze lifestyle hoorden sportkleding, sportuitrusting en picknickmanden.’

De liefde voor reizen werd Olivier zelf al vroeg bijgebracht. “Mijn vader was beroepsmilitair, dus we verhuisden vaak. Mijn middelbareschooltijd heb ik in Duitsland doorgebracht, op een Amerikaanse high school. In 1970 gingen we al met de auto naar Griekenland, dat was toen echt bijzonder.” De Britse ontdekkingsreizigers spraken al vroeg tot zijn verbeelding. “Als kind mocht ik opblijven voor de televisieserie ‘De ontdekking van de Nijl’. Dat waren mannen met lef én met gevoel voor stijl: Livingstone die zijn Wedgwood servies meenam naar Afrika, dat vond ik fantastisch! Ik denk dat mijn passie voor reizen in Engelse stijl toen is ontstaan, al ben ik zelf meer wat ze een ‘armchair traveller’ noemen. Ik vind het fascinerend om van alles te lezen en te horen over exotische reizen, maar zelf ga ik zelden zo ver weg.”

Kopen met gevoel

Olivier van Schaik werkte eerst bij een bank en een technische handelsonderneming, maar zijn ziel zat er niet in. “Ik was succesvol in mijn werk, maar kon mijn creativiteit, mijn passie niet kwijt Ik dacht aan een boekenantiquariaat, een wijnhandel, een exclusieve kaashandel. Intussen verzamelde ik al antieke leren koffers en sportattributen, maar het kwartje is pas echt gevallen toen ik in New York de spectaculaire winkel van Ralph Lauren op Madison Avenue binnenstapte. Tot in alle hoeken gedecoreerd met prachtige reiskoffers, tassen, oude golfclubs, noem maar op. Dat wilde ik, een winkel vol bijzondere accessoires uit vervlogen tijden. Ik heb mijn baan opgezegd en ben op zoek gegaan naar een mooi winkelpand.” Dat vond hij tien jaar geleden in Rotterdam, met een prachtige houten vloer, lambrisering en een schouw, precies de sfeer die hij zocht. “De winkel was in 1932 in deze stijl verbouwd en daarna gelukkig niet meer veranderd.” Er brak een drukke maar opwindende tijd aan. Samen met zijn vrouw Janneke ging Olivier twee keer per maand naar Engeland om in te kopen. “We bezochten beurzen en veilingen, maar gingen ook veel naar antiek- en rommelmarkten. Janneke en ik sliepen in ons busje op het marktterrein en als ik ’s morgens om vier uur de eerste auto’s hoorde, was ik er al uit. Zaklantaarn mee en kijken wat ze uitlaadden. Zo wist ik zeker dat ik niets miste! Als de bus vol was, gingen we naar huis. Tegenwoordig heb ik een netwerk van adressen en relaties opgebouwd en gaan mensen voor mij naar bepaalde dingen op zoek. “Kopen doet hij heel selectief.” Ik kijk naar uitstraling, kwaliteit, hoe iets is gemaakt. Kleine dingetjes, zoals het geluid van een openspringend slot, spreken me aan. Ik selecteer vooral op mijn gevoel en dat is niet altijd commercieel. Als ik iets zelf mooi vind, koop ik het. Ik sta er dan nauwelijks bij stil of ik het ook weer kan verkopen. Soms koop ik iets dat ik zelf zo mooi vind, dat ik het niet wil verkopen. Dat krijgt een plaatsje in mijn huis. Ik heb bijvoorbeeld een collectie tropenhelmen en oude etiquetteboeken en een tennisracket uit 1888, het meest bijzondere dat ik ooit heb gekocht. Gelukkig is Janneke net zo’n liefhebber als ik.”

Vuitton Hutkoffer

Onder zijn klanten schaart Olivier een breed assortiment liefhebbers van verschillend pluimage. “Verzamelaars, anglofielen, sportliefhebbers, eigenaars van een klassieke auto die op zoek zijn naar accessoires, maar ook gewoon mensen die van mooie dingen houden. Mijn klanten hebben vaak een bepaalde passie en gevoel voor stijl. Ik ontmoet veel leuke en bijzondere mensen, zoals de jonkheer die de prachtige oude koffers van drie generaties op zijn zolder had staan: of ik even wilde komen kijken! Het adviseren, samen uitzoeken en praten over de aankoop is voor mij bijna belangrijker dan de koop zelf. Als iemand binnenrent, iets pakt en direct afrekent, geeft me dat een kater. Het doet geen recht aan de spullen die ik verkoop. Ik wil het verhaal kunnen vertellen dat erbij hoort. Zo heb ik eens voor iemand die bij de radio werkte, een oude microfoon gevonden, opgehangen met veertjes. En een set antieke blikopeners voor een directeur van een conservenfabriek. Of neem de koffers: sommige zijn op bestelling gemaakt en de hele wereld rond geweest, andere zijn alleen dertig jaar lang van Londen naar een pensionnetje in Brighton meegenomen. Zoiets wil je toch weten?” Het duurste dat hij ooit heeft gekocht was een Louis Vuitton hutkoffer van rond 1900, aangeschaft voor 4500 euro. “Pas later realiseerde ik me, dat er niet echt een markt voor dit soort dingen is in Nederland. Ik heb hem uiteindelijk verkocht aan een zakenman uit Hongkong, voor in zijn oude Rolls Royce stationcar. Later kwam hij nog de bijbehorende beautycase voor zijn vrouw halen! Ik ben ook eens verliefd geworden op een enorme boekenkast. Toen ik er een week later voor terugkwam, bleek het ding zo groot, dat ik hem amper meekreeg. Toen zei een klant: ‘Als je hem bij mij op zolder krijgt, koop ik hem. Ik heb die kast helemaal uit elkaar gehaald en bij hem boven weer opgebouwd. Ruim een dag werk, maar hij stond er perfect!”